تمام آنچه باید درباره سنگ کلیه بدانید

سنگ کلیه چیست؟

سنگ کلیه تشکیل شده از نمک و مواد معدنی موجود در ادرار میباشد که به هم میچسبند و تودههای سفت و کوچکی را به وجود می آورند. سنگ کلیه در اندازههای مختلفی ایجاد میگردد و میتواند به کوچکی یک دانه شن و یا به بزرگی یک توپ تنیس باشد. این سنگها ممکن است تا مدت زیادی در کلیه فرد باقی بمانند و یا همراه با ادرار وی در مسیر ادرار و مجاری ادراری حرکت نمایند تا دفع گردند. دستگاه دفع ادرار در بدن افراد شامل اجزای مختلفی همچون کلیه ها، لوله هایی که به کلیه ها متصل میباشند و کلیه را به مثاله وصل مینمایند، مثانه و لوله ای که از مثاله به خارج از بدن منتهی میگردد، میباشد. زمانی که سنگ در مجرای مثانه قرار میگیرد و در طول مسیرهایی که به مثانه منتهی میگردند حرکت مینماید، علائم سنگ کلیه در فرد ظاهر میگردند.

چه عواملی موجب ایجاد سنگ در کلیه ها میگردد؟

سنگ کلیه زمانی ایجاد میشود که در تعادل نمک، آب، مواد معدنی و سایر محتویات ادرار، اختلالی ایجاد می شود. اصلی ترین دلیل ایجاد سنگ کلیه عدم نوشیدن مقادیر کافی آب میباشد. شما باید سعی کنید که روزانه مقادیر کافی آب بنوشید، مقادیر آب مصرفی شما باید به قدری باشد که ادرار شما به رنگ زرد روشن و شفاف تبدیل گردد برای این منظور شما باید 8 الی 10 لیوان آب در طول روز بنوشید. برخی افراد به دلیل دچار بودن به مشکلات سلامتی و بیماریهای مختلف بیش از سایرین در معرض دچار شدن به سنگ کلیه قرار دارند، برای مثال دچار بودن به بیماری نقرس موجب میشود که افراد بیش تر در معرض دچار شدن به سنگ کلیه قرار داشته باشند.

سنگ کلیه یک بیماری ارثی است و کسانی که در خانواده آنها سابقه ی این بیماری وجود دارد بیش از سایرین مستعد دچار شدن به این بیماری میباشند.

علائم سنگ کلیه چه میباشند؟

سنگ کلیه زمانی که در کلیه قرار دارد، هیچ دردی برای فرد ایجاد نمینماید. اما زمانی که این سنگها از کلیه حرکت کرده و به سمت مثانه میروند، موجب ایجاد درد شدید و ناگهانی در ناحیه ی شکم فرد میشوند. اگر شما تصور میکنید که به سنگ کلیه دچار شده اید سریعا با پزشک تماس بگیرید و در خواست کنید که در اولین فرصت ممکن شما را معاینه نماید. در واقع زمانی که شما درد شدیدی را در ناحیه ی شکم و در طرفین بدن خود احساس نمودید و یا زمانی که متوجه شدید ادرار شما به رنگ صورتی یا قرمز تغییر رنگ داده است، باید به پزشک مراجعه نمایید. از دیگر علائم سنگ کلیه میتوان به استفراغ کردن و داشتن حالت تهوع اشاره نمود.

سنگ کلیه چگونه شناسایی میگردد؟

ممکن است شما اولین بار زمانی متوجه شوید به سنگ کلیه دچار شده اید که در اثر درد شدید و غیر قابل تحمل در ناحیه ی شکم خود به اورژانس منتقل میشوید و پزشک با پرسیدن سوالاتی درباره درد شما و شیوه زندگی شما مشکل شما را شناسایی مینماید. البته در اغلب مواقع شناسایی سنگ کلیه تنها با معاینه ساده بیمار امکان پذیر نمیباشد و نیاز است که بیمار مورد آزمایش قرار گیرد و یا با استفاده از روشهای تصویر برداری پزشکی وضعیت داخل شکم وی با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرد. از جمله روشهای تصویر برداری پزشکی که برای شناسایی سنگ کلیه مورد استفاده قرار میگیرند میتوان به تصویر برداری CT اسکن و التراسوند اشاره نمود. استفاده از این تصاویر به پزشک کمک میکند که مجاری ادراری و کلیه افراد را با دقت بیشتری مورد مطالعه قرار دهد.

افرادی که در کلیه آنها بیش از یک سنگ وجود داشته باشد و یا سابقه خانوادگی دچار شدن به سنگ کلیه در آنها وجود داشته باشد، نیاز به انجام آزمایشات بیشتری خواهند داشت. برای شناسایی دلیل بروز سنگ کلیه ممکن است پزشک از شما بخواهد که آزمایش خون بدهید و از شما بخواهد که ادرار خود را برای مدت 24 ساعت جمع آوری نموده و برای آزمایش به آزمایشگاه ببرید. این کار به پزشک شما کمک میکند که احتمال ایجاد سنگهای بیشتر در کلیه شما در آینده را شناسایی نماید.

در برخی مواقع سنگ کلیه ممکن است هیچ علائمی نداشته باشید، در چنین شرایطی تنها زمانی پزشک قادر به تشخیص این مشکل در بیمار خواهد بود که بیمار برای مشکلی دیگر مجبور به دادن آزمایشات گوناگون باشد.

سنگ کلیه چگونه درمان میشود؟

برای اغلب افرادی که به سنگ کلیه دچار میشوند پزشک استراحت مطلق برای مدتی که سنگ دفع گردد توصیه مینماید. علاوه بر این پزشک داروهایی را نیز برای آنها تجویز مینماید که میتوانند درد بیمار را تا حدودی تسکین دهند. کسانی که به سنگ کلیه دچار میشوند باید برای دفع سنگ کلیه خود به مقدار کافی آب و دیگر مایعات بنوشند تا بدن آنها دیهیدراته نشود. در برخی مواقع پزشک داروهایی برای بیماران دچار به سنگ کلیه توصیه مینماید که به آنها کمک میکند سنگ را راحت تر دفع نمایند.

اگر سنگ کلیه بیش از حد بزرگ باشد و نتواند به خودی خود دفع گردد و یا در مجاری ادراری فرد گیر کند، در چنین شرایطی بیمار نیاز خواهد داشت که روشهای درمانی دیگری برای وی به کار گرفته شود.

از جمله رایج ترین روشهای درمانی برای بیماران سنگ کلیه که سنگ آنها به راحتی دفع نمیگردد استفاده از روش سنگ شکنی برون اندامی که از آن با نام ESWL یاد میشود، میباشد. در روش ESWL از ارسال امواج به داخل بدن فرد برای شکستن سنگ کلیه فرد به قطعات کوچک تری که ساده تر قابل دفع باشند، استفاده مینماید. از دیگر روشهایی که برای کمک به دفع سنگ های بزرگتر مورد استفاده قرار میگیرد استفاده از لوله های پلاستیکی که به آنها استنت گفته میشود برای باز نگاه داشتن مجاری ادرای میباشد. این لوله های منعطف کمک میکنند که مجاری ادراری گشاد تر گردند و سنگ ساده تر بتواند از آنها عبور نماید.

چگونه میتوان از دچار شدن به سنگ کلیه پیشگیری نمود؟

کسانی که یک بار به سنگ کلیه دچار شوند، احتمال دچار شدن مجدد آنها به سنگ کلیه بسیار زیاد میباشد. برای پیشگیری از دچار شدن به سنگ کلیه افراد باید مقادیر بسیار زیادی آب بنوشند. مقادیر آب مصرفی این افراد باید به قدری باشد که ادرار آنها به رنگ زرد روشن و کاملا شفاف و شبیه به آب باشد. علاوه بر مصرف مقادیر کافی مایعات این افراد باید از خوردن برخی غذاها که موجب میشود احتمال ایجاد سنگ کلیه در این افراد افزایش یابد، خود داری نمایند. البته این افراد میتوانند با مصرف داروهایی که پزشک برای پیشگیری از دچار شدن مجدد آنها به سنگ کلیه تجویز مینماید، احتمال بروز مجدد سنگ کلیه را در خود کاهش دهند.