چگونه میتوانیم متوجه شویم که به سنگ کلیه دچار شده ایم؟

روش شناسایی بیماری سنگ کلیه

مطمئنا شما بارها از افراد مختلف درباره سنگ کلیه و دردی که افراد درگیر با این مشکل در شکم و پهلوهای خود احساس مینمایند مطالبی شنیده اید و به خوبی میدانید کسانی که با مشکل سنگ کلیه مواجه هستند با مشکلاتی برای دفع ادرار و رنگ غیر طبیعی ادرار مواجه میباشند. اما درد در ناحیه ی شکم، مشکلاتی برای دفع ادرار و تغییر رنگ ادرار میتواند نشانه بسیاری بیماریهای مختلف باشد. چگونه میتوان تشخیص داد که بروز این علائم مربوط به مشکل سنگ کلیه میباشد یا خیر؟

آشنایی با علائم سنگ کلیه

به دلیل آنکه سنگ کلیه نوعی بیماری است که ممکن است برای هر کسی ایجاد شود، دانستن علائم این بیماری برای شناسایی به موقع آن ضروری میباشد. از جمله حالات مشترکی که ممکن است هر فردی در هنگام دچار شدن به سنگ کلیه با آنها مواجه گردد میتوان به موراد زیر اشاره نمود:

درد در ناحیه ی شکم، نواحی پشتی شکم و پهلوها
دردی که به سمت نواحی پایینی شکم حرکت میکند
تکرر ادرار
درد در هنگام ادرار کردن
تغییر رنگ ادرار به رنگ صورتی، قرمز و یا قهوه ای و کدر شدن رنگ ادرار
تهوع با درد در ناحیه ی شکم
تب و لرز

افرادی که به سنگ کلیه دچار میگردند ممکن است یک یا تمام این علائم را داشته باشند، این مساله بستگی به اندازه و محل سنگ دارد.

شناسایی سنگ کلیه در بیمار

تنها راه دقیق و مطمئن برای شناسایی سنگ کلیه مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات مختلف و تصویر برداریهای پزشکی متفادت میباشد. زمانی که شما علائم زیر را در خود مشاهده نمودید باید نزد پزشک بروید و از وی بخواهید مساله را مورد بررسی قرار دهد:

زمانی که در هنگام نشستن، ایستادن و یا دراز کشیدن احساس راحتی نداشته باشید
احساس تهوع و درد شدید در ناحیه ی شکم و پهلوها
مشاهده خون در ادرار
مشکلات برای دفع ادرار و احساس درد در هنگام دفع ادرار

شما باید هر گونه علائمی را که در خود مشاهده مینمایید برای پزشک شرخ دهید تا پزشک بتواند به درستی وضعیت شما را بررسی نماید. ممکن است بیان این مطالب برای برخی افراد مشکل باشد در چنین شرایطی فرد میتواند مشکلات خود را برای پزشک بر روی کاغذ بنویسد. شما باید علاوه بر علائم و نشانه هایی که در وضعیت سلامت خود مشاهده مینمایید لیستی از داروها و مکملهای غذایی که مصرف مینمایید را نیز در اختیار پزشک خود قرار دهید.

علاوه بر موارد ذکر شده شما باید میزان مایعات مصرفی و میزان ادرار دفع شده خود را نیز کنترل کنید نسبت آنها را در 24 ساعت به پزشک اطلاع دهید. اگر پزشک شما تشخیص دهد که شما به سنگ کلیه دچار شده اید، ممکن است انجام یک یا چند آزمایش را به شما توصیه نماید.

آزمایشات مربوط به سنگ کلیه

روشهای مختلفی وجود دارد که پزشک برای بررسی بیماری سنگ کلیه در افراد مورد استفاده قرار میدهد، از جمله این روشها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

روشهای تصویر برداری پزشکی: روشهای تصویر برداری پزشکی مختلفی وجود دارد که میتوانند تصویری از داخل بدن شما ایجاد نمایند و جزییات داخلی بدن شما را نمایش دهند. این تصاویر میتوانند در شناخت بیماری افراد به پزشک کمک نمایند. از جمله روشهای تصویر برداری پزشکی که میتوان برای شناسایی سنگ کلیه مورد استفاده قرار داد میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

تصویر برداری اشعه ایکس: این نوع تصویر برداری میتواند سنگهای موجود در کلیه را نمایش دهد اما سنگهای کوچک ممکن است در این نوع تصویر برداری به خوبی مشخص نباشند.
تصویر برداری سی تی اسکن: این روش تصویر برداری عمقی تر میباشد و به همین دلیل توموگرافی کامپیوتری نامیده شده است که امروز آن را اختصارا سی تی اسکن مینامند. در واقع سی تی اسکن نوع ویژه ای از تصویر برداری اشعه ایکس است که در جهتها و عمقهای مختلفی انجام میشود و این امر موجب میشود که حتی تصویر برداری سه بعدی نیز با این روش ممکن باشد. همان طور که گفته شد در این روش تصویر برداری ثبت تصاویر در جهتهای مختلف انجام میگیرد، سپس برنامه های کامپیوتری که برای این کار طراحی شده اند این تصاویر را با هم ترکیب مینمایند و تصویر دقیق تر و کامل تری نسبت به تصاویر اشعه ایکس در اختیار کاربران قرار میدهد. البته این نوع تصویر برداری تنها در موارد اورژانس برای تشخیص دقیق و سریع مورد استفاده قرار میگیرد.
تصویر برداری التراسوند یا فراصوت: این نوع تصویر برداری از امواج صوتی برای تصویر برداری از داخل بدن استفاده مینماید.

اگر شما به سنگ کلیه دچار شده باشید، انجام این تستها میتواند به پزشک شما نشان دهد که دقیقا سنگ چه اندازه ای میباشد و در کجا واقع شده است. برای انجام تصویر برداریهای پزشکی نیاز نیست که شما کار خاصی انجام دهید، در چنین شرایطی شما تنها باید مقادیر بیشتری آب بنوشید تا سنگ کلیه شما دفع گردد.

آزمایش خون: انجام آزمایش خون نیز میتواند به شناسایی وجود و یا عدم وجود سنگ در کلیه ی افراد کمک نماید. این آزمایش بدین منظور انجام میشود که پزشک بررسی نماید آیا مقادیر بیش از حدی از یک ماده خاص مثل یوریک اسید و یا کلسیم در خون فرد وجود دارد یا خیر، زیرا مقادیر بیش از حد این مواد موجب بروز سنگ کلیه در افراد میگردد.
آزمایش ادرار: آزمایش ادرار به پزشک کمک میکند که مقادیر مواد معدنی که موجب ایجاد سنگ کلیه میشوند را در ادرار فرد بسنجد. علاوه بر این پزشک میتواند با این روش مقادیر موادی که مانع از شکل گیری سنگ در کلیه افراد میگردند را نیز مورد بررسی قرار دهد. برای بررسی این موراد فرد باید نمونه های ادرار خود را برای مدت 24 یا 48 ساعت جمع آوری نماید.

پس از شناسایی سنگ کلیه

تمامی اطلاعات کسب شده از انجام آزمایشات و تصویر برداریهای مختلف میتواند در تشخیص نوع، اندازه و محل قرار گیری سنگ در مجاری ادرای فرد کمک کننده باشد. اما این اطلاعات علاوه بر کمک به شناسایی محل و موقعیت سنگ به پزشک کمک مینماید که بهترین و مناسب ترین روش درمانی را برای حل مشکل فرد انتخاب نماید.

اگر درد بیمار چندان شدید و غیر قابل تحمل نباشد پزشک معمولا رویکرد انتظار و مشاهده را پیش میگیرد و صبر میکند تا بدن شما به طور خود به خود سنگ را دفع نماید. نوعی دارو که به نام تامسولوزین شناخته میشود به ریلکس شدن مجاری ادراری بیمار کمک مینماید و این کار موجب میشود که سنگ راحت تر و با درد کمتری دفع گردد. در صورتی که سنگ موجود در کلیه ی فرد بزرگ باشد، ممکن است پزشک استفاده از روشهای سنگ شکنی یا درمان با امواج صوتی را پیشنهاد نماید. در برخی مواقع نیز پزشک روش جراحی برای خارج کردن سنگ کلیه را پیشنهاد مینماید. سنگهای بزرگ نمیتوانند به راحتی از مجاری ادرای عبور کرده و دفع شوند و در صورت حرکت کردن صدمات زیادی را به بدن فرد وارد مینمایند.

ممکن است پزشک بخواهد پس از آنکه سنگ کلیه شما دفع گردید آن را مورد آزمایش قرار دهد، دانستن جنس و مواد تشکیل دهنده سنگ به پزشک کمک میکند از دچار شدن مجدد شما به سنگ کلیه پیشگیری نماید.