20 مورد از غذاهایی که میتواند موجب مسمومیت گردند
چگونه میتوان از مسمومیتهای غذایی جلوگیری نمود؟
- لیستریا: میوهها و سبزیجات خام
باکتری لیستریا میتواند محصولات تازه مانند پنیر و همچنین غذاهای فرآوری شده مانند پنیرهای پیتزا را آلوده کند. نشانه های عفونت لیستریا عبارتند از تب، درد عضلانی، ناراحتیهای معده یا حالت تهوع و اسهال. معمولا نشانه های ابتلا به این بیماری دو ماه پس از وارد شدن این ویروس به بدن ظاهر میگردد.
روش پیشگیری : قبل از برش زدن محصولات خام آنها را بصورت کاملا تمیز بشویید. همچنین این محصولات را باید در دماهای پایینتر از 4 درجه سانتی گراد نگهداری نمایید. در مورد مصرف خربزه و محصولات مشابه به این نکته توجه کنید که همواره باید تمامی وسایلی که به نوعی با این محصولات در تماس هستند را کاملا تمیز بشویید.
- لیستریا : لبنیات غیر پاستوریزه
محصولات لبنی که از شیر خام تولید میشوند، مانند شیر و پنیر، میتوانند باکتری لیستریا را در خود نگه دارند. از آنجا که باکتری لیستریا میتواند در دماهای پایین زنده بماند، قرار دادن این محصولات در یخچال این باکتری را از بین نمیبرد. افراد مسن، زنان باردار و افرادی که دارای سیستم ایمنی بدنی ضعیفی هستند، بیشتر از دیگران در معرض بیماری لیستریا قرار دارند.
روش پیشگیری : همواره قبل از مصرف محصولات لبنی از پاستوریزه بودن آنها مطمئن شوید.
- لیستریا : گوشت گاو وهات داگ
گاهی اوقات باکتریهای لیستریا به نحوی وارد کارخانه های تولید غذاهای فرآوری شده میشوند و در آنجا میتوانند برای سالها زنده بمانند. گرما باکتری لیستریا را از بین میبرد اما این باکتری ممکن است پس از پخت غذا و قبل از بسته بندی آن را آلوده کند. برای مثال اگر غذا پس از پخته شدن مجددا بر روی میزی قرار بگیرد که گوشت خام بر روی آن قرار داشته، باکتری ممکن است وارد غذای پخته شود.
روش پیشگیری : هرگز غذاهای تاریخ مصرف گذشته را در خانه نگهداری نکنید. گوشت گاو وهات داگ را قبل از مصرف حتما بیش از 75 درجه سانتی گراد حرارت دهید و سپس آنها را میل کنید.
- سالمونلا : مرغ و تخم مرغ
باکتری سالمونلا میتواند علاوه بر غذاهای تهیه شده از محصولات حیوانی، دیگر غذها را نیز آلوده کند. این باکتری میتواند محتویات تخم مرغ را قبل از شکل گیری پوسته ی آن در بدن مرغ آلوده نماید. از این رو حتی تخم مرغهای تمیز و تازه نیز ممکن است آلوده به باکتری سالمونلا باشند. نشانه ها و علائم بیماری سالمونلا عبارتند از گرفتگی معده، تب و اسهال. این علائم معمولا بین 12 تا 72 ساعت پس از ورود باکتری به بدن فرد ظاهر میشوند. دوره ی نقاهت این بیماری نیز معمولا بین 4 تا 7 روز میباشد.
روش پیشگیری : هرگز تخم مرغ را به صورت خام و یا نیم پز نخورید. گوشت مرغ را با استفاده از دماهای بالاتر از 75 درجه بپزید. مرغ نپخته را همواره دور از مرغ پخته و دیگر مواد غذایی نگهداری کنید. پس از آماده کردن مرغ، دستها، میز کار، تخته ی برش و دیگر وسایل مرتبط را به خوبی بشویید.
- سالمونلا : میوه و سبزیجات تازه
تولیدات تازه ای که به نوعی با طیور در ارتباط هستند، میتوانند عامل انتقال بیماری سالمونلا باشند. این باکتری میتواند از طریق گوجه فرنگی، فلفل، کاهو و دیگر محصولاتی که در سالاد استفاده میشود به بدن انسان وارد شود. جوانه های مختلف نیز میتوانند به باکتری سالمونلا آلوده شوند. زیرا معمولا این مواد در محیطهای گرم و مرطوب رشد میکنند و معمولا به صورت خام و یا نیم پز مورد مصرف قرار میگیرند. این بیماری میتواند در نوزادان و کهنسالان بسیار شدید و کشنده باشد.
روش پیشگیری : سبزیجات و محصولات تازه را به خوبی بشویید و در یخچال و در دمای زیر 4 درجه سانتی گراد نگهداری نمایید.
- سالمونلا : غذاهای فرآوری شده
چیپس، کراکر، سوپ، کره بادام زمینی و حتی وعدههای غذایی یخ زده میتوانند در موارد بسیار نادر عامل بوجود آمدن عفونتهای سالمونلا باشند. در برخی موارد شیوع سالمونلا از طریق کره بادام زمینی و محصولات بسته بندی شده حاوی بادام زمینی مشاهده شده است. در این مشاهدات مشخص شد که باکتری سالمونلا در مراحل فرآوری محصول در کارخانه وارد محصول شده و از طریق آن به بدن بیماران راه پیدا کرده است. در این موارد تمامی محصولات کارخانه باید مرجوع شوند.
روش پیشگیری : هرگز از محصولات مرجوعی استفاده نکنید. بهتر است این محصولات را سریعا به فروشگاهی که از آن خریداری کرده اید بازگردانید و یا آن را دور بریزید. حرارت دادن غذا در دماهای بالاتر از 75 درجه سانتی گراد میتوان باکتری سالمونلا موجود در آن را از بین ببرد.
- سالمونلا : گوشت خام
گوشت خام همواره در معرض آلوده شدن به باکتری سالمونلا قرار دارد. موارد بسیاری از شیوع ویروس سالمونلا بوسیله ی گوشت بوقلمون مشاهده شده است. ظاهر سالم و بوی مطبوع غذا هرگز تضمین نمیکند که غذا آلوده به باکتری سالمونلا نباشد.
روش پیشگیری : گوشت گوسفند و گاو را حداقل تا دمای 70 درجه و گوشت طیور را تا دمای 75 درجه حرارت دهید. از تماس گوشت خام با غذاهای پخته شده جلوگیری کنید، و همواره دستها و سطوح کارتان را با آب گرم و صابونی شستشو نمایید.
- اشریشیا کُلی (E. coli) : گوشت چرخ کرده
باکتری اشریشیا کلی در روده ی گاو زندگی میکند و در فرآیند کشتار گاو ممکن است گوشت را آلوده نماید. میان خطر آلودگی در گوشتهای چرخ کرده بالاتر است زیرا هنگام چرخ شدن گوشت، باکتری میتواند به تمامی گوشت منتقل شود. از جمله علائم عفونتهای ناشی از اشریشیا کل میتوان به دلپیچه های شدید، اسهال آبدار و استفراغ اشاره کرد. این بیماری معمولا چند روز پس از ابتلای بیمار پیشرفت میکند و میتواند در افراد آسیب پذیر بسیار شدت بگیرد. دوره ی این بیماری معمولا یک هفته است.
روش پیشگیری : گوشت را در دمای بالا کاملا کباب کنید به طوری که هیچ کجای آن صورتی نباشد. هرگز همبرگرهای پخته شده را در ظرف همبرگرهای خام قرار ندهید. پس از پخت غذا وسایل آشپزخانه را با آب گرم و صابون بشویید.
- اشریشیا کُلی (E. coli) : آب میوه ها و شیر
در فرآیند پاستوریزه کردن، از حرارت برای کشتن باکتریها استفاده میشود. از آنجایی که اکثر آبمیوه های موجود در فروشگاه ها پاستوریزه هستند، مصرف آنها خطری نخواهد داشت. با این حال، آب میوه های غیر پاستوریزه ای که توسط دست فروشان تهیه میشود، میتواند حاوی باکتری اشریشیا کُلی (E. coli) باشد. همچنین این باکتری میتواند از طریق وسایل آلوده در هنگام دوشیدن وارد شیر شود.
روش پیشگیری : تنها از محصولاتی استفاده کنید که پاستوریزه باشند. اگر از پاستوریزه بودن محصولات مطمئن نیستید، بهتر است قبل از مصرف آنها را بجوشانید.
- اشریشیا کُلی (E. coli) : محصولات تازه
اگر در مراحل فرآوری و رشد میوه ها و سبزیجات از کودها و آب آلوده به باکتری اشریشیا کُلی استفاده شده باشد، این محصولات نیز باکتری را با خود حمل خواهند نمود. سبزیجات سبز و پربرگ بیش از دیگر میوه ها و سبزیجات مستعد حمل این باکتری میباشد. اشریشیا کُلی با اسفناج در ارتباط است. اما تولید کنندگان سبزیجات با رعایت موارد ایمنی ریسک آلودگی این سبزی را به حداقل رسانده اند. متخصصان حوزه ی سلامت بر این باورند که مزایای خوردن میوه و سبزیجات آنقدر زیاد است که ریسک مسمومیت در مقابل آن ناچیز میباشد.
روش پیشگیری : بهتر است سبزیجات را جدا جدا و برگ برگ بشویید و پس از آن سبزیجات را بپزید تا باکتریهای آن از بین بروند.
- بوتولیسم : غذاهای کنسرو شده
بتولیسم یک باکتری نادر است و عموما از طریق کنسروها و غذاهای نگهداری شده منطقل میشود. این باکتری بسیار کشنده است. غذاهایی که در خانه کنسرو میشود، عسل، ماهیهای شور و دودی و گوشتهای مرطوب بیشتر در معرض این باکتری قرار دارند. کودکان بیشتر از دیگر رده های سنی به این بیماری مبتلا می شوند. از جمله علائم بوتولیسم میتوان به دلپیچه ی شدید، استفراغ، مشکلات تنفسی، دشواری بلع، دو بینی، ضعف و فلج شدن اشاره نمود. اگر به وجود بیماری بوتولیسم در خود یا یکی از اعضای خانواده مشکوک شدید، باید سریعا اورژانس را خبر کنید.
روش پیشگیری : هرگز به نوزادان زیر 12 ماه عسل ندهید. قوطیهای کنسرو برآمده و یا فرو رفته را دور بیاندازید و هرگز غذاهایی که بوی فساد میدهد را مصرف نکنید. کنسروهای خانگی را با حرارت بالای 120 درجه سانتی گراد به مدت 30 دقیقه استریلیزه نمایید.
- کلوستریدیوم پرفرنژنس (C. Perfringens) : گوشت، خورشت و آبگوشت
کلوستریدیوم پرفرنژنس نوعی باکتری است که باعث بوجود آمدن دلپیچه و اسهال میشود و به مدت کمتر از 24 ساعت فرد را با مشکلات شدید روبرو مینماید. سوپ، خورشت، آبگوشت و هر غذای دیگری که در مقادیر زیاد تهیه میشود و برای مدت طولانی قبل از مصرف گرم نگهداشته میشود، اصلی ترین منبع باکتری کلوستریدیوم پرفرنژنس به حساب می آید.
روش پیشگیری : سس، خورشت و یا آبگوشت باید کاملا پخته شوند و سپس در دماهای بالای 60 درجه سانتی گراد و یا زیر 4 درجه سانتی گراد نگهداری شوند. بهتر است این نوع غذاها پس از پخته شدن بصورت داغ مصرف شوند. بهتر است باقی مانده ی غذا را سریعا در یک ظرف مناسب قرار دهید و آن را در یخچال بگذارید تا به خوبی خنک شود.
- استاف (Staph): ساندویج، سالاد و پاستا
ممکن است با خوردن برخی غذاها به عفونت استاف مبتلا شوید- اغلب آشپز به این بیماری مبتلا میشود. غذاهایی که بیشترین ریسک حمل این باکتری را دارند عبارتند از ساندویچها، سالادها (شامل تخم مرغ، ماهی تن، مرغ، سیب زمینی و ماکارونی) کیکهای سرشار از خامه و پودینگ. از جمله علائم این عفونت میتوان به استفراغ، اسهال و دلپیچه اشاره نمود. معمولا تنها 30 دقیقه بعد از ورود باکتری این بیماری به بدن علائم آن در بدن فرد ظاهر میشوند. این مسمومیت معمولا بین یک تا سه روز همراه بیمار خواهد بود.
روش پیشگیری : قبل از تهیه ی غذا حتما دستانتان را بشویید. اگر بیمار هستید، از عفونتهای بینی و چشم رنج میبرید، زخم باز دارید و یا دستتان دچار عفونت شده است، بهتر است هرگز آشپزی نکنید.
- هپاتیت نوع آ : تهیه غذای نامناسب
هپاتیت نوع آ ویروسی است که به کبد حمله میکند و موجب تب، خستگی، تهوع، کاهش وزن و زردی در بیمار میشود. اکثر عفونتهای ناشی از این ویروس خفیف هستند. اگر فرد مبتلا، بهداشت عمومی را رعایت نکند و به طور مناسب دستهای خود را شستشو نکند، این ویروس ممکن است به راحتی انتشار پیدا کند و از طریق لمس غذاها وارد دهان شود. این موضوع بخصوص میتواند در رستورانها و کارخانه های تولید مواد غذایی دردسرهای زیادی را بوجود بیاورد.
روش پیشگیری : در مقابل ویروس هپاتیت نوع آ خود را واکسینه کنید. به رستورانهایی مراجعه کنید که از سلامت غذاهای تهیه شده در آن مطمئن هستید. همواره قبل از خوردن غذا دستهایتان را بشویید.
- کمپیلوباکتر : مرغ نپخته
تنها یک قطره از آب مرغ نپخته میتواند منجر به بیماری کمپیلوباکتر شود. این بیماری دومین عامل مسمومیت غذایی در ایالات متحده به شمار میرود. از جمله علائم این نوع مسمومیت میتوان به تب، تهوع و استفراغ و دلپیچه اشاره نمود. اغلب بیماران مبتلا به این بیماری در کمتر از یک هفته بهبود پیدا میکنند اما در برخی موارد این عفونت میتوان منجر به سندروم Guillain-Barre شود. این سندروم بسیار نادر است و چند هفته پس از اسهال مداوم در فرد ظاهر میشود و میتواند به فلج موقت بیمار بیانجامد.
روش پیشگیری : برای جلوگیری از انتشار باکتریها، بهتر است پس از تماس با مرغ، دستها و تمامی مسایلی که به مرغ در تماس بوده را با آب گرم و صابونی بشویید. بهتر است مرغ را به خوبی بپزید.
- ویروس نوروالک : طبخ بد غذا
نورو ویروسها اصلی ترین عامل عفونتهایی هستند که ما آنها را با آنفولانزای معده میشناسیم. این ویروسها باعث تهوع و اسهال میشوند و معمولا 24 تا 48 ساعت همراه بیمار خواهند بود. زمانی که آشپز قبل از طبخ غذا، به دستشویی مراجعه کند و دستهای خود را نشوید، غذای او ممکن است حاوی ویروس نوروالک باشد. غذاهایی مانند سالاد و یا صدفهای سرخ شده بیش از غذاهای دیگر در معرض این ویروس قرار دارند. زیرا معمولا این غذاها بصورت خام مصرف میگردند.
روش پیشگیری : همواره پس از مراجعه به توالت دستهای خود را به مدت 30 ثانبه با آب گرم و صابون بشویید و پس از آن به طبخ غذا بپردازید.
- ویبرو والنیفیکوس (Vibrio Vulnificus) : صدف خام
ویبرو والنیفیکوس یک باکتری است که در آب گرم دریا زندگی میکند و آبزیان مختلف بخصوص صدفها را آلوده مینماید. علائم عفونت نلاشی از این باکتری همانند عفونت دیگر باکتریهای موجود در غذاهاست اما اگر فردی با سیستم ایمنی ضعیف به این باکتری آلوده گردد، ممکن است به نوعی عفونت خونی مرگبار مبتلا شود.
روش پیشگیری : تنها زمانی از صدف استفاده کنید که به خوبی پخته شده باشد. سرخ کردن، پختن، آب پز کردن و یا بخار پز کردن این مواد غذایی میتواند خطر ابتلا به عفونتهای باکتریایی را کاهش دهد. اگر صدف در هنگام پخته شدن همچنان بسته باقی مانده است بهتر است آن را دور بیاندازید.
- مسمومیت فلج کننده صدفی
این نوع مسمومیت معمولا توسط باکتری ایجاد میشود که این باکتری توسط نوعی جلبک تولید شده است. هنگامی که یک جلبک شکوفه میزند، نوعی ماده سمی از خود متصاعد مینماید که میتواند بسیاری از آبزیان مجاور خود را آلوده نماید. از جمله علائم این نوع مسمومیت میتوان به سوزن سوزن شدن لب و دهان، بی حسی، تنگی نفس و فلج شدن موقت اشاره نمود. اگر به شدت در معرض باکتری بوجود آورنده ی این عفونت قرار بگیرید ممکن است تنها پس از گذشت 30 دقیقه جانتان را از دست بدهید. خوشبختانه مسمومیت فلج کننده صدفی بسیار نادر است. معمولا غذاهای دریایی دارای پوسته ی سخت قبل از عرضه به بازار مورد آزمایش قرار میگیرند تا آلودگی آنها به افراد سرایت نکند. این نوع مسمومیت معمولا علائمی همچون سرگیجه، تهوع و استفراغ، سوزش دهان و سردرد را به همراه خواهد داشت. علائم این مسمومیت پس از گذشت 6 ساعت برطرف میشود و استفاده از آنتی هیستامینها میتواند به درمان ان کمک کند.
- مسمومیت در اثر خوردن ماهی
این نوع مسمومیت در اثر مصرف برخی از انواع ماهیهای خاص ایجاد میگردد، برای مثال برخی از انواع ماهیهای گرم سیری که نوع خاصی از جلبکهای دریایی را میخورند، موجب بروز این نوع مسمومیت در افراد میگردند. علائم این نوع مسمومیت 6 ساعت پس از مصرف این نوع ماهیها ظاهر میگردد و این علائم شامل موارد زیر میباشد:
احساس سوزش و سوزن سوزن شدن در ناحیه ی بازوها و پاها
سر درد
حالت تهوع و استفراغ
اسهال
دچار شدن به توهم و کابوس دیدن
انحراف دمایی (احساس سرما در هنگام لمس اجسام گرما احساس گرما در هنگام لمس اجسام سرد)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نماییم؟
در اکثر مواقع مسمومیتهای غذایی به طور خود به خود و با کمی استراحت بر طرف میگردند. اما اگر شما علائم زیر را مشاهده نمودید باید به پزشک مراجعه نمایید:
دچار شدن به تب شدید
مشاهده خون در مدفوع
داشتن حالت تهوع و بالا آوردن برای مدت طولانی
اسهالی که بیش از 3 روز به طول بیانجامد
علائم دیهیدراته شدن بدن مثل خشکی دهان، احساس گیجی و کاهش میزان ادرار دفع شده از بدن
نکاتی برای پیشگیری از ورود عوامل بیماری زا به غذاها
دستهای خود را پیش از آشپزی به خوبی بشویید.
تمامی ابزار آلاتی که برای خورد کردن گوشت استفاده مینمایید، اعم از تخته مخصوص گوشت خرد کردن، چاقوها، ساطور و … را پس از استفاده بشویید.
برگهای بیرونی کاهو، کلم پیچ و سبزیجات دیگر از این نوع را جدا کرده و دور بریزید.
گوشت قرمز، گوشت پرندگان و تخم مرغ را به مقدار کافی و با حرارت لازم برای طبخ کامل آن، بپزید.
چه کسانی بیشتر مستعد دچار شدن به مسمومیتهای غذایی هستند
برخی افراد بیش از سایرین در معرض دچار شدن به مسمومیتهای غذایی و دچار شدن به بیماریهایی هستند که منشاء آنها غذاهای مصرفی میباشد. از جمله این افراد میتوان به زنان باردار، افراد مسن، کسانی که با بیماریهای دستگاه ایمنی بدن مواجه هستند، کودکان و نوزادان اشاره نمود. این افراد نباید شیر و محصولات لبنی پاستوریزه نشده، تخم مرغ نیمه پخته، هات داگی که به خوبی پخته نشده است و غذاهای دریایی خام مصرف نمایند.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.